Άκουσα πρώτη φορά για τον ‘Μαύρο Καθρέφτη’ πριν από περίπου δύο χρόνια (κάπου μέσα στο 2014) και ψάχνοντας έμαθα πως έχει λάβει τρομερά καλές κριτικές από κριτικούς και τηλεθεατές. Ένας ακόμη μεγάλος λόγος που έγινα αμέσως συμπαθής προς την σειρά ήταν πως η παραγωγή ήταν βρετανική. Εκείνον τον καιρό ήμουν πολύ ενθουσιασμένος με το Sherlock (BBC) και το Doctor Who (και τα δύο βρετανικής καταγωγής) και γενικότερα θυμάμαι να θεωρώ αυθόρμητα ποιοτικά τα περισσότερα δημιουργήματα του Λονδίνου. Υπογραμμίζω αυτές τις πληροφορίες για να τονίσω πως εν γνώση μου ήμουν θετικά προκατειλημμένος προς τη σειρά και περίμενα ένα άρτιο αποτέλεσμα. Μπορώ πια να πω με σιγουριά και απόσταση από τον αρχικό ενθουσιασμό πως η ποιότητα της σειράς ξεπέρασε κατά πολύ τις προσδοκίες μου.

   Ο σκηνοθέτης μου ήταν άγνωστος, το ίδιο και το 90% του cast των ηθοποιών. Το πρώτο επεισόδιο (σ.σ το είδα με παρέα) στάθηκε αφορμή για αρκετές συζητήσεις, ερμηνείες του σεναρίου και αναλύσεις των προθέσεων των χαρακτήρων. Αυτό από μόνο του είναι μεγάλο θετικό στοιχείο. Όταν μια σειρά με κοινωνικά μηνύματα καταφέρνει να ιντριγκάρει άτομα με διαφορετικά γούστα και να προκαλέσει ενδιαφέρουσες συνομιλίες, έχει πετύχει το σκοπό της.

   Συνεχίζοντας στο δεύτερο και στο τρίτο επεισόδιο μπόρεσα να καταλάβω ποιος είναι ο συνδετικός κρίκος ανάμεσα στα τόσο διαφορετικά επεισόδια. Είναι η εμμονή στην ψυχρή πλευρά της τεχνολογίας, η απόδραση στην εικονική πραγματικότητα και πως αυτά συνδέονται με τους φόβους και τις ανάγκες των ανθρώπων. Άλλωστε, ο ίδιος ο σκηνοθέτης δήλωσε: “ Το περιεχόμενο της σειράς έχει να κάνει με τον τρόπο που ζούμε τώρα και τον τρόπο που μπορεί να ζούμε σε δέκα λεπτά, αν είμαστε απρόσεχτοι “. Συμπερασματικά θα έλεγα, πως το υλικό της σειράς είναι η απόδοση του σκηνοθέτη (και των συγγραφέων) ενός ψυχρού, απόμακρου, αλλά πολύ ρεαλιστικού και πιθανού μέλλοντος. Ειλικρινά, κατά τη διάρκεια των επεισοδίων μπορούσα πολύ εύκολα να φανταστώ πως οι κοινωνίες θα μπορούσαν να πάρουν αυτή την κατεύθυνση μέσω της κατάχρησης της τεχνολογίας και της επιστήμης.

  Ο δεύτερος κύκλος δεν με απογοήτευσε καθόλου. Ίσως κάποια επεισόδια ήταν πιο αδύναμα από άλλα, εντούτοις πιστεύω πως ένιωσα έτσι εξαιτίας του ήδη υψηλού στάνταρ που είχε θέσει η σειρά. Αντικειμενικά, δεν υπήρξε ούτε ένα επεισόδιο που να μην σήκωνε συζήτηση. Θυμάμαι ξεκάθαρα πως σχετικά με μερικά επεισόδια είχα πολύ διαφορετικές ερμηνείες/εξηγήσεις/θέσεις από άλλους. Αυτό μου άρεσε τρομερά. Επιτέλους μια σειρά που να μην σου υπαγορεύει ξερά το τι να σκεφτείς. Να μην σε αναγκάζει να διαλέξεις ‘στρατόπεδο’ . Ο καθένας μπορεί να ταυτιστεί με διαφορετικούς χαρακτήρες και να ταχθεί υπέρ διαφορετικών θέσεων. Εξαιρετικό παράδειγμα αποτελεί το δεύτερο επεισόδιο της δεύτερης σεζόν (White Bear) για το οποίο έχω έρθει πολλές φορές σε (υγιή) αντιπαράθεση σχετικά με την δικαιοσύνη, την εκδίκηση και την ισορροπία που πρέπει να υπάρχει σε τέτοιες καταστάσεις.

   Τα επεισόδια τελείωσαν και η άποψη μου για τη σειρά ήταν η καλύτερη . Με μεγάλη μου χαρά έμαθα πως η σειρά άρεσε σε όποιον την πρότεινα (με υπερβάλλοντα ζήλο πάντα) και πως γέννησε παρόμοιες ανησυχίες και σε άλλους τηλεθεατές. Και πάνω που το Black Mirror πήγε να περάσει στο ‘αρχείο’ του μυαλού ως ακόμη μια υπέροχη σειρά που έχει τελειώσει, ο Charlie Brooker (δημιουργός και σκηνοθέτης) αποφασίζει από το πουθενά, ένα χρόνο μετά το τέλος της δεύτερης σεζόν να βγάλει ένα Christmas Special επεισόδιο, γεγονός όχι και τόσο ασυνήθιστο σε βρετανικές σειρές, αλλά τελείως μη αναμενόμενο για τη συγκεκριμένη.

   Σε ανύποπτο χρόνο λοιπόν και γεμάτος αμφιβολίες για την ποιότητα του (ο πήχυς ήταν ήδη πολύ ψηλά), ξεκίνησα το καινούριο επεισόδιο (White Christmas) . Ήταν μεγαλύτερο από τα υπόλοιπα (75 λεπτά αντί για 45), αλλά πραγματικά δεν με κούρασε ούτε για ένα δευτερόλεπτο. Εξοπλισμένο (θεωρώ επίτηδες) με δυνατά στοιχεία από προηγούμενα επεισόδια και συνδυάζοντας υπέροχες ερμηνείες με ένα πολύ εύστοχο σενάριο, το επεισόδιο ήταν υπέροχο. 10/10 . Χωρίς να επισκιάζει τα προγενέστερα επεισόδια, έχτισε πάνω τους δημιουργώντας ένα σπουδαίο αποτέλεσμα.

   Ποιος είναι όμως ο ‘black mirror’  που αναφέρεται στον τίτλο ; Θα αφήσω πάλι το σκηνοθέτη να το ξεκαθαρίσει: “ Αν η τεχνολογία είναι ένα ναρκωτικό, και μερικές φορές έτσι μοιάζει, τότε ποιες είναι οι παρενέργειες ; Πάνω σε αυτή τη γραμμή, μεταξύ της ικανοποίησης και της δυσφορίας διαδραματίζεται η σειρά. Ο ‘μαύρος καθρέφτης’ είναι αυτός που θα βρούμε σε κάθε τοίχο, σε κάθε γραφείο, σε κάθε χέρι : η κρύα, λαμπερή επιφάνεια μιας οθόνης “ .

  Προσωπικά, μεγάλωσα κοντά στην τεχνολογία και είχα την τύχη να μάθω από μικρός (μέσω μεγαλύτερων μελών της οικογένειας μου) αρκετά από τα οφέλη της. Μου είναι πολύ δύσκολο να παραδεχτώ πως έχει μόνο μια απρόσωπη, ψυχρή πλευρά. Και όμως αυτή η πλευρά υπάρχει και δεν πρέπει να την ξεχνάμε. Αυτοί που ασχολούμαστε σε καθημερινή βάση με τους υπολογιστές και τον θαυμαστό (;) κόσμο του ίντερνετ είναι ιδιαίτερα σημαντικό να μην λησμονούμε πως υπάρχουν πάντα δύο πλευρές στο νόμισμα. Τα οφέλη τα γνωρίζουμε και τα απολαμβάνουμε κάθε μέρα. Άπειρη γνώση και υλικό από όλες τις επιστήμες και τις τέχνες, όλα προσβάσιμα με λίγα κλικ. Για κανένα λόγο δεν πρέπει να υποβιβάσουμε την σημαντικότητα αυτών των προνομίων. Η σειρά όμως μας θυμίζει με πολύ όμορφο τρόπο τους κινδύνους που εγκυμονούν αν καταχραστούμε αυτά τα προνόμια και απομακρυνθούμε από την ισορροπία των πραγμάτων.

 Eν κατακλείδι, προτείνω ανεπιφύλακτα τη σειρά σε κάθε είδους θεατή. Μεγάλο πλεονέκτημα της είναι πως καταφέρνει να γίνεται αφορμή για στοχασμούς και συζητήσεις χωρίς να βαραίνει πολύ το κλίμα και χωρίς να σου προκαλεί (αναγκαστικά) κατάθλιψη ( βλέπε ταινίες τύπου Requiem for a Dream). Είτε τη δείτε μόνοι, είτε με παρέα το περιεχόμενο της σειράς είναι σίγουρα τροφή για σκέψη.

Μόνο για τα τυπικά να προσθέσω πως τα δικαιώματα για το επεισόδιο “ The Entire History of You” αγοράστηκαν από τον Robert Downey Jr. (γνωστός ηθοποιός και επίδοξος παραγωγός/σκηνοθέτης) με σκοπό να φτιαχτεί ταινία μεγάλης παραγωγής βασισμένη σε αυτό το σενάριο.

  Επίσης (και αυτό μου φάνηκε αρκετά ανησυχητικό) το Σεπτέμβριο του 2015 το γνωστό αμερικάνικο πρόγραμμα Netflix αγόρασε τη σειρά και ανακοίνωσε πως θα βγει τρίτη σεζόν μέσα στο 2016, που θα αποτελείται από 12 επεισόδια. Ελπίζω (μάταια) η σειρά να επιβιώσει από την επιπολαιότητα του αμερικάνικου hollywood system .



κωστας ευθυμιου