Write on Time: Σεληνόμορφη λιμνούλα : Η προσωπικότητα ενός ένατου album

Σεληνόμορφη λιμνούλα : Η προσωπικότητα ενός ένατου album

Write On Time Team

0 Comments

Γίνεται να έχει χαρακτήρα ένα άλμπουμ;

Φυσικά .

Μπορούν ακόμα οι Radiohead να προσφέρουν κάτι διαφορετικό στους ακροατές τους;

Αναντίρρητα.

Θα είναι το ‘A moon shaped pool’ το άλμπουμ της χρονιάς ;

Ίσως, αλλά το σίγουρο είναι πως ο ένατος δίσκος των Ραδιοκέφαλων αξίζει μια θέση εκεί ψηλά, δίπλα στο OK Computer και στο Kid A που το καθένα επηρέασε έντονα τα μουσικά ρεύματα στην εποχή του.

Εκεί που είχαμε μια σχετική ησυχία, σε βαθμό ξηρασίας θα έλεγα, ξαφνικά πριν περίπου δύο εβδομάδες (αρχές Μαΐου) βγαίνει στα media πως οι Radiohead σιγά-σιγά εξαφανίζουν όλη την ιντερνετική τους παρουσία. Ποστ, μουσικές, εικόνες, λογαριασμούς, σελίδες. Φυσικά αυτό δεν πέρασε απαρατήρητο και αμέσως άρχισαν οι θεωρίες για κόλπα marketing προώθησης ενός καινούριου δίσκου. Και το πρώτο συννεφάκι δεν άργησε να φανεί. Βγήκε το πρώτο single ‘’ Burn the Witch ’’ και ύστερα από λίγες μέρες το δεύτερο ‘’ Daydreaming “. Και τα δύο κομμάτια συνοδευόντουσαν από πολύ ενδιαφέροντα videoclips και αφύπνισαν τους παλιούς και τους καινούριους fan του συγκροτήματος. Μερικές μέρες αργότερα ήρθε και η βροχή. Μα τι βροχή …

Στις 8 Μαΐου κυκλοφόρησε ο καινούριος δίσκος με τίτλο ‘’A moon shaped pool’’ . Ως (αυτοαποκαλούμενος) hardcore fan της μπάντας και μόνο η ανακοίνωση με ενθουσίασε. Μόλις διάβασα την λίστα των τραγουδιών και κάποια σχόλια πάνω σε αυτή, κατάλαβα πως τα περισσότερα κομμάτια τα είχαμε ακούσει παλιότερα σε live version ή είχαν γραφτεί πολλά χρόνια πριν και δεν είχαν παιχτεί ποτέ. Με την πρώτη ευκαιρία βρήκα πρόσβαση στο άλμπουμ και μετά την πρώτη ακρόαση παρήγγειλα και τον δίσκο (οι μόνοι δίσκοι που έχω σε φυσική παρουσία είναι οι δίσκοι των Radiohead) . Όχι τόσο γιατί μου αρέσει η συλλεκτική αξία των δίσκων, αλλά γιατί πραγματικά απολαμβάνω τα artwork βιβλιαράκια της μπάντας , με εικόνες και στίχους, που συμπληρώνουν την συνολική προσωπικότητα του album. Φτάνει όμως με τα προσωπικά μου, ας μιλήσουμε για τον ίδιο τον δίσκο.

Τα πρώτα δύο κομμάτια του δίσκου τα είχαμε ακούσει ήδη ως single, τις προηγούμενες μέρες. Όμως ο εναρμονισμός τους με τον υπόλοιπο δίσκο είναι υπέροχος. Το ‘’Burn the Witch” θα έλεγα πως είναι μια πολύ δυνατή αρχή, ένα ηχηρό “We are back”. Η μουσική που ‘’τρέχει” πίσω από όλο το κομμάτι σε κρατάει σε εγρήγορση, με μια κορύφωση στο τέλος. Στους στίχους και στο videoclip δόθηκαν διάφορες ερμηνείες, όλες όμως είχαν κοινό παρονομαστή την κριτική σε θρησκείες, media και γενικότερα την κρύα πλευρά του σύγχρονου κόσμου.

Δεύτερο έρχεται το “Daydreaming” . Είναι το προσωπικό μου αγαπημένο (μέχρι τώρα) . Είναι ένα έντονα προσωπικό κομμάτι που μπορεί πολύ γρήγορα να σε αγγίξει και να σε βάλει στον κόσμο του album. Οι στίχοι κρύβουν για ακόμη μια φορά ένα κομμάτι της ψυχής του Thom Yorke, ο οποίος πρωταγωνιστεί και στο videoclip. Κάποια “λαγωνικά” που ασχολήθηκαν με το κομμάτι, τόνισαν πως οι παράξενοι ήχοι που ακούγονται από πίσω σε όλη τη διάρκεια του κομματιού και έρχονται στο επίκεντρο του ήχου προς το τέλος, είναι λέξεις που παίζονται ανάποδα (reversed) και στην πραγματικότητα λένε “Half my love, half my life” .
Οι ίδιοι παρατηρητές ανακάλυψαν πως ο Thom στο videoclip περνάει μέσα από 23 πόρτες. Πόσο τυχαία είναι όλα αυτά σε μία μπάντα που πάντα έδινε προσοχή στη λεπτομέρεια ; Απλώς να υπογραμμίσω (και αυτό αφορά μεγάλο μέρος του δίσκου αλλά γίνεται πιο έντονο σε αυτό το κομμάτι) πως ο Thom Yorke χώρισε με την σύντροφο του το 2015 μετά από 23 χρόνια γάμου, ενώ ήταν 46 χρονών. Δηλαδή πέρασε μαζί της … την μίση ζωή του .
(είναι μεγάλο λάθος να αντιμετωπιστούν τα κομμάτια ως συνέπειες του χωρισμού μιας και τα περισσότερα είχαν γραφτεί πριν χρόνια. Απλώς ο χωρισμός ήρθε για να προσθέσει βαρύτητα στην όλη ατμόσφαιρα του δίσκου)

Είναι η σειρά του “Decks Dark” . Το πρώτο “συμπαντικό” κομμάτι του δίσκου (αλλά όχι της δισκογραφίας) . Έγινε πολύ σύντομα αγαπημένο στις online κοινότητες των fans . Ατμοσφαιρική μουσική και φωνητικά που γεμίζουν τον ήχο με συναισθήματα. Στιχουργικά, κρατάω την έννοια της αδυναμίας (λόγω κούρασης και έλλειψης θέλησης) του ανθρώπου να αντιμετωπίσει την ‘εισβολή’ προβλημάτων στη ζωή του. “ And in your life, there comes a darkness. And a spacecraft blocking out the sky. And there's nowhere to hide “ μας τραγουδάει ο Thom .

Περνάμε στο “Desert Island Disk” . Κυριαρχεί η folk αίσθηση της ακουστικής κιθάρας. Από την πρώτη ακρόαση φαντάστηκα τα μέλη της μπάντας να παίζουν αυτό το κομμάτι καθώς ιππεύουν προς το ηλιοβασίλεμα … σε ένα εγκαταλελειμένο νησί . Οι Radiohead με αυτό το κομμάτι καταφέρνουν (για ακόμη μια φορά) να συνδέσουν διαφορετικά ακούσματα και νοήματα και να φτιάξουν ένα άρτιο αποτέλεσμα. Από μία πνευματική αφύπνιση στην αρχή του τραγουδιού, περνάει σε μία χαρακτηριστική δήλωση που κάνει το κομμάτι να ξεχωρίζει. “ You know what I mean. Different types of love are possible”

Ήρθε επιτέλους και το “Ful Stop” σε studio έκδοση . Το κομμάτι παίζεται (σε πολύ παρόμοια εκτέλεση) από το 2012 στα live και αγαπήθηκε αμέσως από το κοινό . Η ρυθμική εισαγωγή του, τα ατμοσφαιρικά πλήκτρα και οι τονικές ‘σκανταλιές’ της φωνής του Thom προκαλούν από την αρχή το ενδιαφέρον. Αλλά η κορύφωση έρχεται την στιγμή που μπαίνει το κιθαριστικό θέμα στο κομμάτι και προσθέτει αυτό το κάτι ξεχωριστό, αυτό που προσφέρουν για παραπάνω από δύο δεκαετίες οι Radiohead. Και αυτό το κομμάτι έγινε πολύ γρήγορα αρεστό στους ακροατές και συζητήθηκε έντονα. Προσωπικά, λάτρεψα αυτό το κομμάτι για τον επαναλαμβανόμενο στίχο ‘’Truth will mess you up’’ ο οποίος συνοδεύεται από τα υπέροχα falsetto του τραγουδιστή.

Στη συνέχεια ακούμε το “Glass Eyes” . Επίσης ένα κομμάτι με έντονο το προσωπικό στοιχείο, με έναν αφηγηματικό τόνο και έντονη την παρουσία των εγχόρδων πίσω από το μπαλαντοειδές πιάνο. Στις συζητήσεις των fan χαρακτηρίζεται ως το πιο μινιμαλιστικά όμορφο κομμάτι του δίσκου και οι στίχοι του αγγίζουν θέματα όπως η αποξένωση και η απόδραση από την κοινωνία και την καθημερινότητα. Πολλοί υποστηρίζουν πως ο τελευταίος στίχος είναι άμεση αναφορά στην πολυετή σχέση του τραγουδιστή, όμως ακόμα και αν δεν είναι έρχεται να δώσει ένα πολύ συναισθηματικό τέλος σε αυτήν την ιστορία . “I feel this love turn cold” καταλήγει να τραγουδάει ο Thom μέσα σε έναν ήρεμο οργασμό εγχόρδων

“Identikit” . Ακόμα ένα κομμάτι γνωστό από live εκτελέσεις, που περιμέναμε με ανυπομονησία την studio εκτέλεση. Και οι Radiohead μας αποζημίωσαν και με το παραπάνω. Η μπάντα έχει αποδείξει πολλές φορές στο παρελθόν πως γουστάρει να πειράζει ήχους, να χρησιμοποιεί διαφορετικά ακούσματα και εναλλακτικούς ρυθμούς. Και αυτό το κομμάτι δεν πάει πίσω. Αλλάζει (τόσο αρμονικά και ανεπαίσθητα) ύφος κατά τη διάρκεια της αναπαραγωγής, το κυρίαρχο στοιχείο περνάει από ρυθμικό σε κιθαριστικό (συχνό φαινόμενο στους Radiohead) και φυσικά δεν λείπουν οι αριστουργηματικές φωνητικές τεχνικές του Thom που συνοδεύονται από δεύτερα φωνητικά τραγουδώντας μελωδικά “Broken hearts make it rain”

Επόμενο είναι το “The Numbers” . Χαίρομαι που η προσωπική μου άποψη για αυτό το κομμάτι συμφωνεί με την ετυμηγορία των περισσότερων fans της μπάντας. Το κομμάτι είναι το πιο έξοχο μουσικά, ίσως το πιο καινοτόμο κομμάτι του δίσκου. Ενώ η παρουσία των εγχόρδων (και γενικότερα των θεμάτων που θυμίζουν ατμοσφαιρικά soundtrack ταινιών) είναι έντονη σε όλο το δίσκο περίμενα μέχρι αυτό το κομμάτι για να δηλώσω το εξής : O Jonny Greenwood είναι μια μουσική ιδιοφυΐα . (Αν η αντίδραση σας ήταν : “το ξέραμε” τότε σας συγχαίρω γιατί εγώ άργησα να το καταλάβω) . Το τραγούδι έχει τον πιο αντιδραστικό ρόλο στο άλμπουμ. Πέρα από τους στίχους που είναι έντονα καταγγελτικοί για την καταστροφή του περιβάλλοντας και τα συστημικά καθεστώτα, η ίδια η μουσική είναι αφυπνιστική. Για μένα ο ξεσηκωμός ήρθε στο δεύτερο μισό του κομματιού με την πρώτη μπάσα νότα των εγχόρδων και τον καταιγισμό που ακολούθησε.
“We call upon the people. People have this power. The numbers don't decide. Your system is a lie”

To “Present Tense” ήταν επίσης γνωστό στους fans από το 2009. Η studio εκτέλεση είναι άκρως επηρεασμένη από βραζιλιάνικη Samba με στοιχεία bossanova. Από μια άλλη μπάντα, με άλλους στίχους θα μπορούσε να είναι άνετα ένα ερωτικό, αισθησιακό κομμάτι. Όμως οι Radiohead κάνουν τα κομμάτια δικά τους από κάθε άποψη. Χωρίς αυτό να σημαίνει πως αφαιρούν τον ερωτισμό από το τραγούδι. Απλώς βάζουν την δική τους πινελιά (μάλλον καμβά ολόκληρο) στην ενορχήστρωση και τους στίχους. Αλληλουχία στίχων που παίζει στο μυαλό μου : “ I won't get heavy .Don't get heavy. Keep it light and keep it moving. I am doing no harm. As my world comes crashing down. I'm dancing, freaking out. Deaf, dumb, and blind”

Προτελευταίο κομμάτι του δίσκου είναι το “ Tinker Tailor Soldier Sailor Rich Man Poor Man Beggar Man Thief” . Είναι το κομμάτι που δίχασε περισσότερο τις γνώμες των ακροατών για τη σημασία του. Ίσως η ομορφιά του κρύβεται στο ότι αφήνει ελεύθερο το νόημα, ώστε να δώσει ο καθένας το δικό του. Με τον κίνδυνο να γίνω κουραστικός, θα τονίσω για ακόμη μια φορά πως η μουσική δύναμη του κομματιού κρύβεται στα έγχορδα και στα “πειραγμένα” κρουστά. Κατά γενική ομολογία το τραγούδι γίνεται καλύτερο με κάθε ακρόαση. Δεν χρειάζεται να πεις πολλά όπως μας λέει και ο Thom στο τέλος : “ And all you have to do is say yeah “.

Για το τέλος του δίσκου οι Radiohead κράτησαν ένα εργοστάσιο δακρύων. Ναι, το “True love waits” υπάρχει από το 1995. Η πολύ γνωστή live εκτέλεση έγινε γρήγορα αγαπημένη. Μια κιθάρα και η φωνή του Thom ήταν αρκετά για να καθηλώσουν συναισθηματικά οποιονδήποτε λάτρη (ή και μη) της ερωτικής μπαλάντας. Δεν ήταν όμως προορισμένο για να γίνει μια ακόμη ερωτική μπαλάντα. Ο ίδιος ο Thom Yorke δήλωσε πως το κομμάτι πρέπει να έχει λόγο να υπάρχει ως ηχογράφηση. Δεν του αρκούσε πια μια ρηχή αντιμετώπιση. Και έτσι ήρθε για να κλείσει αυτό το album . Ήρθε και έγινε το 100ο κομμάτι σε studio δίσκους των Radiohead. Ήρθε και με την πρώτη νότα του μας έβαλε στη θέση μας. Αν κάποιος μπορεί με την πρώτη ακρόαση μιας τελείως εναλλακτικής μορφής ενός κομματιού που αγαπάς χρόνια, να σε κάνει να το λατρέψεις, τότε αυτός είναι ο Thom και οι Radiohead . Με πολύ πιο αργό tempo από τη live εκτέλεση, με πανέμορφα ηλεκτρονικά πλήκτρα και έναν τελείως ξεχωριστό χαρακτήρα, το κομμάτι είναι μια κατάθεση ψυχής. Για πάρα πολύ κόσμο συγκαταλέγεται στα καλύτερα στιχουργικά κομμάτια που έχει γράψει ο Thom. Και όλο αυτό χωρίς έμμεσα νοήματα και ποιητικές εκφράσεις. Λιτά και απέριττα , συνδυάζει την ωριμότητα με την απόγνωση. Μια σύγκριση μεταξύ των δύο εκτελέσεων που μου αρέσει πολύ : Στην live έκδοση ο Thom φαίνεται μεν απεγνωσμένος, αλλά δεν τα έχει παρατήσει. Προσπαθεί να φωνάξει, να πείσει πως η αληθινή αγάπη περιμένει και πιστεύει πραγματικά σε αυτό με έναν μικρό τόνο αισιοδοξίας. Η studio εκτέλεση που ακούμε στο album μας κάνει να φανταζόμαστε τον Thom μόνο, σε ένα άδειο δωμάτιο να τραγουδάει στους τοίχους, έχοντας καταθέσει τα όπλα. Φυσικά, ο καθένας δίνει στο τραγούδι την μορφή που του ταιριάζει …

Κάποιες τελευταίες διευκρινίσεις πριν κλείσει αυτό το άρθρο. Αυτό το album με έκανε να καταλάβω (με μεγάλη καθυστέρηση) πως οι Radiohead είναι πάνω από όλα ένα συγκρότημα. Μπορεί η παρουσία του Thom να είναι έντονη στις δημόσιες εμφανίσεις και στα videoclip, όμως το σίγουρο είναι πως η υπεροχή αυτής της μπάντας χτίστηκε από όλους. Και αυτό ακριβώς φαίνεται (και) σε αυτό το album. Για τον Jonny το καλύτερο που άκουσα ήταν το εξής : “ Ο Jonny Greenwood έκανε μια απίστευτη αλλαγή και πρόοδο, από ένας ακόμη καλός κιθαρίστας εφηβικής ροκ, σε έναν multi-instrumentalist μπαλαντέρ μουσικό, ο οποίος ψάχνεται με κάθε είδους παράξενο όργανο και πειραματίζεται ακόμη και με προγραμματισμό για μουσικές παραγωγές” . Ο αδερφός του, Colin Greenwood είναι ο μπασίστας της μπάντας και ειλικρινά είναι εύκολο να ξεχάσει κανείς πόσο σημαντική δουλειά κάνει. Και όμως με μια πιο προσεκτική ακρόαση μπορεί κανείς να καταλάβει εύκολα τον όγκο και τις μελωδίες που προσθέτει το μπάσο σε όλο τον δίσκο. Ο Phil Selway παίζει οτιδήποτε κρουστό, προσθέτει τους ξεχωριστούς ρυθμούς στα κομμάτια και παίζει τον ρόλο του στα δεύτερα φωνητικά. Τελευταίος μα όχι λιγότερο σημαντικός, ο Ed O'Brien προσφέρει την κιθάρα και την φωνή του με ξεχωριστό στοιχείο τα αμέτρητα εφέ που παράγει μέσω των ηλεκτρικών πεταλιών κιθάρας που διαθέτει. Για τον Thom Yorke μην τα ξαναλέμε … τα ξέρετε .

Συμπερασματικά, η προσωπικότητα αυτού του ένατου άλμπουμ είναι η ίδια η ωρίμανση της μπάντας. Κατά διαστήματα απεγνωσμένοι, πεσιμιστές, ταξιδιάρικοι, με φιλοσοφικό αέρα και αντιδραστικές απόψεις, οι Radiohead δεν έπαψαν ποτέ να κρύβουν μια μικρή ελπίδα στα κομμάτια τους. Μερικές φορές πολύ βαθιά, όμως ο προσεκτικός ακροατής πάντα μπορεί να την βρει . “In your darkest hour” όπως ακούμε στο Decks Dark.

Fun facts: Η πρώτη λέξη του δίσκου είναι "Stay" και η τελευταία " (don't) Leave ". Επίσης, τα κομμάτια είναι από μόνα τους σε αλφαβητική σειρά (το άρθρο 'the' στο "The Numbers" δεν πιάνεται)

Κλείνοντας ,πίστευα για πολλά χρόνια πως ήμουν μεγάλος fan της μπάντας και όμως ανακάλυψα πως είχα πολλά ακόμη να μάθω. Αυτό το άλμπουμ με έκανε να γυρίσω πίσω και να ακούσω όλα τα προηγούμενα με άλλο … αυτί . Μία-μία όλες οι προσπάθειες τους είχαν κάτι να δώσουν. Και όλα κατέληξαν στο “A Moon shaped pool” . Χαρακτηρίζεται από πολλούς ως το παιδί όλων των προηγούμενων δίσκων. Και ίσως (please no) είναι και ο τελευταίος. Είναι κοινή παραδοχή πως αυτό το συγκρότημα καταφέρνει να προκαλεί το πιο ρεαλιστικό είδος ψυχικής λύτρωσης. Κανείς δεν θέλει να το αποχωριστεί αυτό. Το σίγουρο είναι πως για μια ακόμη φορά οι Radiohead κατάφεραν να κερδίσουν τον σεβασμό μας. Είτε αυτό είναι το τέλος, είτε όχι, δεν μας ‘χρωστούν’ τίποτα άλλο. Μέχρι το επόμενο … παιδί τους.

ΚΩΣΤΑΣ ΕΥΘΥΜΙΟΥ

Μελετηρή και απορροφητική, σα πεντακάθαρο σφουγγάρι, προσωπικότητα ποικίλων καλλιτεχνικών θεμάτων. Η απόσταση της Tolkien-ικής φαντασμαγορίας από την συμπαντική/χωροχρονική πραγματικότητα είναι μία μπουγάτσα δρόμος. Σταθερή και αξεπέραστη ατάκα-οδηγός "not all those who wander are lost".

Σεληνόμορφη λιμνούλα : Η προσωπικότητα ενός ένατου album

No comments:

About us

Popular Posts

Labels

You may also like

No comments:

About us

Popular Posts

Labels